Tieners: stiekem uitgaan

Onze 16-jarige zoon is erg sociaal, hij is een goede basketter en lid van de scouts. Zijn vrienden mogen vaak naar fuiven, hij mag één keer per maand tot 1 uur, wat hij te weinig vindt. Onlangs ontdekten we dat zijn bed leeg was op een avond dat hij moest thuisblijven. Achteraf gaf hij toe dat hij geregeld wegsluipt om uit te gaan. We weten niet of we hem nog kunnen vertrouwen. Is het uitgaan koppelen aan betere schoolresultaten de uitweg?

Als je met je zoon op consultatie zou komen, dan zou ik je een dipoma 'opvoeding geslaagd' opspelden en je zoon een medaille geven als 'geweldige tiener'. Want waar situeren we het gedrag van je zoon ten opzichte van zijn leeftijdsgenoten? Kijk eens naar de cijfers voor Vlaamse jongeren tussen 14 en 18 jaar. Op de leeftijd van 17 heeft de helft van de jongeren seks gehad. Ongeveer 17 procent rookt dagelijks. Een kwart van de jongens van 17 is minimaal tien keer dronken geweest, een vijfde heeft cannabis geprobeerd. Een kwart van de jongeren maakte zich het afgelopen jaar wel eens schuldig aan zwartrijden, diefstal, druggebruik, vandalisme. Het hoogtepunt zit rond de leeftijd van 16 á 17 jaar. Kijk en vergelijk. Geen van die gedragingen komt voor in je probleem. Er zijn ouders die graag zouden ruilen.

Je maakt je zorgen over studie en thuiskomen, en daar ben ik blij om. Want jongeren hebben alerte ouders nodig. Maar ook je zoon moet een inspanning doen. Zijn lijf is nog niet afgewerkt, zijn persoonlijkheid is in opbouw. Goed leren omgaan met zelfstandigheid en verantwoordelijkheid, dat is de klus die hij moet klaren. Maar hoe meer druk en regeltjes, hoe groter het risico dat je een ontsnappingsexpert traint die leert 'ja' te knikken en 'nee' te doen. Hij is een tiener die straks bijna volwassen is. Hij lijkt op een volwassene, maar is het nog niet. Dan mag je ook niet verwachten dat hij handelt zoals men van een vader en moeder zou mogen verwachten.

Als ik je dus iets mag adviseren, dan is het veel sympathie voor zijn zoektocht. Leef met hem mee, laat hem begrijpen dat je begrijpt dat hij goesting heeft in vele dingen die jij niet altijd
even leuk vindt. Vertel wat je ongerust maakt, hoe je vreest hem stomdronken en zwaargewond thuis geleverd te krijgen. Dat mensen hun geloof in hem zouden verliezen als hij faalt. Hoe belangrijk hij voor je is. Redelijke jongeren begrijpen het verhaal van liefde van hun ouders. En redelijke ouders begrijpen dat hun kind zijn eigen weg aan het gaan is. Wees er voor hem, maak hem vooral duidelijk dat je nooit zou willen dat hij moet denken dat er iets is waarover hij niet met jullie kan praten. Dat er geen enkele ouder is die met de hand op het hart kan zeggen dat hij dat zelf nooit gedaan heeft. En vooral: gebruik humor. Laat je fascineren door het verlangen dat je zoon naar zijn vrienden drijft, door zijn zoektocht naar het moeilijke evenwicht tussen studeren en feesten, met zijn gesukkel met leerplannen en opdrachten voor school. Plaag hem, geef een knipoog, maar laat de afdeling straffen nu verleden tijd zijn. Niet dat ze taboe zijn, als grenzen ernstig overschreden worden, hebben ze een plaats. Maar daar lees ik geen enkel voorbeeld van in je verhaal.

Bouw aan vertrouwen en vertel hem dat je er zelf nood aan hebt. Toon respect voor zijn gevoelens, de manier waarop hij naar het leven kijkt. Als je er de kleur van de leeftijd af doet, zal je vaststellen dat zijn waarde van vriendschap ook de jouwe is. Vertel hem de volgende keer fier hoe je bang in bed hebt liggen te wachten tot de deur eindelijk dichtging. Hoe je dan pas in slaap gevallen bent. Daag hem uit: laat hem een trimester studeren op zijn tempo. Als hij erdoor is, zul je niet meer achter hem aan zitten. Hij heeft erbij te winnen. En als hij wint, winnen jullie ook.
Ik heb er vertrouwen in, je zoon draagt voldoende je normen in zich. Sluit nu het boek met het verhaal over wat niet zo vlot ging. Iedere redelijke jongere en diens ouders hebben er nood aan uit te kijken naar de leuke tijd die komt. Ben je bang? Weest gerust, dat zijn alle ouders.

Zie ook volgende artikels: Waarom houten speelgoed Verkeerde vrienden Kiezen voor 1 kind